به گزارش «تابناک»، دوره تازه‌ای مذاکرات گسترده با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالش‌های پیش آمده بر سر برنامه هسته‌ای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفت‌وگو‌ها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانی‌ترین دور این مذاکرات پشت سر می‌گذارند و با دستور کار نگارش توافق‌نامه و بحث و گفت‌و‌گو برای رسیدن به راه‌حلی همه‌جانبه‌نگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است. 

در این دور از مذاکرات که از روز چهارشنبه یازدهم تیر ماه آغاز شد، افزون بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز ‌باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهده‌دار ریاست نمایندگی این کشور در گروه 1+ 5 است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه، به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهده‌دار ریاست تیم فرانسه در گروه 1+ 5 شده است. 

هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه 1+ 5 نیز از سال 2010 تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه 1+ 5 و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه 1+ 5 را عهده‌دار است. 

علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی، مجید تخت‌روانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه، داو‌د محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمان‌های سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران را تشکیل می‌دهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانی‌نیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی می‌کنند. آنچه در شانزده روز گذشته مذاکرات گذشت را در انتهای این گزارش لحظه به لحظه بخوانید. 



20:34- "داریل کیمبال"، مدیر عامل " انجمن مستقل و غیر دولتی کنترل تسلیحات آمریکا و یکی از مشاوران اندیشکده رند در گفتگو با روزنامه اتریشی "وینر سایتونگ"، دربره مذاکرات اتمی ایران با غرب گفت: اخیرا درباره اکثریت بخش ها مذاکره شده است. مسائلی درباره ظرفیت غنی سازی اورانیومی که باید به ایران واگذار شود وجود دارد.

وی افزود: اعضای شورای امنیت سازمان ملل که با ایران بر سر میز مذاکره می نشینند می خواهند از این امر جلوگیری به عمل آورند که ایران این امکان را داشته باشد که بمب اتم بسازد. ایران باید به نوبه خود سرمایه گذاری عظیمی که این کشور در تکنولوژی غنی سازی اورانیوم صرف کرده است را توجیه کرده و می خواهد ظرفیت غنی سازی کافی را در اختیار داشته باشد تا در آینده بتواند نیازهای انرژی خود را برطرف کند. در این باره در حال حاضر مذاکرات سختی در حال انجام است.

کیمبال افزود: هنوز مسائل دیگری وجود دارد که یکی از آن ها راکتور در دست ساخت آب سنگین اراک است که ایران می تواند در آن پلوتونیوم برای ساخت سلاح اتمی را به دست آورد. ایران تا به حال از متوقف کردن کار این راکتور اجتناب کرده است. مذاکره کنندگان در این راستا کار می کنند که تهران را متقاعد کنند که راکتور را به گونه ای تغییر دهد که پلوتونیوم کم تری را تولید کند.

وی افزود: مذاکره کنندگان 1+5 همچنین از ایران می‌خواهند که تاسیسات غنی سازی زیر زمینی اورانیوم فوردو را تعطیل کند که ایران با این مسئله مخالف است. پیشنهاد توافقی این است که این تاسیسات به عنوان یک مرکز تحقیقاتی، بدون ظرفیت تولید به کار خود ادامه دهد. ایران بخصوص مایل است که تحریم های غرب علیه این کشور برداشته شود. این روند باید این گونه اتفاق بیافتد که تحریم ها مرحله به مرحله برداشته شود . به این ترتیب اعتماد لازم ایجاد می شود.

این کارشناس آمریکایی در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به این پرسش که به نظر شما احتمال پایان موفقیت آمیز مذاکرات چه اندازه است گفت: من فکر می کنم که مناقشات اتمی با ایران حدود هشتاد درصد حل شده است. اگر ما می خواهیم این مسئله را صد درصد حل کنیم باید مسئله سانتریفیوژها را حل کنیم. در این راستا ما به یک سیاست خلاقانه نیاز داریم.

وی در بخش پایانی این گفتگو با تاکید بر اینکه هنوز بسیاری مسائل باز است همچنین گفت من فکر می کنم که ما سریعا باید به یک نتیجه برسیم وگرنه این خطر ایجاد می شود که پنجره دیپلماسی بسته شود. ممکن است این خطر به وجود آید که برخی نمایندگان در کنگره آمریکا بعد از تعطیلات تابستانی در ماه سپتامبر بگویند که به اندازه کافی به رئیس جمهوری کشورشان برای دستیابی به یک راه حل با ایران زمان داده اند.راه حل مسئله هسته ای ایران برای خاورمیانه که به اندازه کافی ناآرام است مهم است. یک راه حل مسئله هسته ای با ایران شروع مناسبات جدید بین تهران و واشنگتن است.

18:57- رویترز گزارش داد، حسن روحانی، رئیس‌ جمهور ایران، و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، امروز (جمعه) در یک گفتگوی تلفنی درباره نیاز به پایان مناقشه غزه و احیای گفتگوهای بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها بحث کردند.

گفتگوی بین روحانی و پوتین به درخواست تهران و به دنبال نگرانی از "تشدید بحران" متعاقب حمله زمینی اسرائیل به غزه صورت پذیرفت. کرملین با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «دو طرف خواهان پایان سریع مناقشه مسلحانه و نیز تداوم مذاکرات مستقیم اسرائیلی-فلسطینی شدند.»

رؤسای جمهور دو کشور همچنین درباره مذاکرات هسته‌ای بین ایران و شش قدرت جهانی که اکنون در وین در جریان دارد گفتگو کردند.

18:21- دیدار وندی شرمن با عباس عراقچی و مجید تخت روانچی ساعت 9 صبح آغاز شد و پس از وقفه ای کوتاه در ظهر امروز از ساعت 14:30 از سر گرفته شداما همچنان نتیجه ای درباره تمدید مهلت توافق بین دو طرف حاصل نشده است.

17:26- مجید تخت روانچی و عباس عراقچی معاونان وزیرامور خارجه ایران و وندی شرمن مدیر کل سیاسی وزارت امور خارجه آمریکا عصر جمعه مذاکره بر سر تمدید مذاکرات را از سر گرفتند.

16:53- خبرنگار گاردین می‌گوید که بر اساس اطلاعات رسیده به وی، ایران در حال مذاکره بر روی افزایش نقش نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر روی برنامه هسته‌ای خود است.

«جولیان بورگر» در صفحه شخصی خود در توئیتر همچنین نوشت: نمایندگان ایران و آمریکا بر سر شروع مذاکرات از اواسط ماه اوت اتفاق نظر دارند و این در حالی است که اروپایی‌ها خواستار شروع ماین مذاکرات در تاریخی پس از ماه اوت هستند.

وی می‌افزاید: نقطه اختلاف اصلی میان هیئت ایرانی و آمریکایی بر سر نحوه تمدید مذاکرات است؛ ایران خواستار آزادی مقادیر بیشتری از پول‌های بلوکه شده خود است و آمریکا نیز خواستار تبدیل بیشتر اورانیوم با غنای کم به اکسید اورانیوم است.

15:57- پولیتیکو در مقاله‌ای پیرامون مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 به این مساله اشاره می‌کند که موضوع مذاکره میان ایران و آمریکا نوعی کنترل خسارت است. شکست نه تنها به خاطر موضوع هسته‌ای بسیار هزینه‌بر خواهد بود. در صورتی که دوطرف به توافق برسند و ایران از انزوا خارج شود این مساله تا اندازه زیادی به سود آمریکا و غرب خواهد بود. تعامل بیشتر ایران با جامعه جهانی به همکاری بیشتر تهران با آمریکا، کمک به حفظ منافع این کشور و عاملی برای حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه منجر خواهد شد.

تحولات اخیر در عراق نشان داده است که منافع ایران و آمریکا تا چه اندازه می‌تواند به یکدیگر نزدیک باشد. هدف اصلی این دو کشور رفع تهدید گروه داعش در عراق است. هدف دیگر ایران روی کار نیامدن رژیمی متخاصم همانند حکومت صدام حسین در عراق است که جنگ 8 ساله با ایران را به همراه داشت و منجر به ناامنی در مرزهای غربی‌اش شد. بنابراین ایران و آمریکا می‌دانند که دستیابی به توافق هسته‌ای درهای مذاکره درباره موضوعات گسترده‌تر را فراهم خواهد ساخت.

موقعیت جغرافیایی ایران حاکی از آن است که این کشور یکی از مهمترین بازیگران منطقه‌ای در خاورمیانه است. ایران، آمریکا و کشورهای عربی دارای منافع مشترکی در ممانعت از ایجاد وقفه در تجارت نفت به دلیل تروریسم یا درگیری‌های میان کشورهای منطقه هستند.همکاری میان آنها به تنش‌زدایی در منطقه کمک خواهد کرد. ایران با بشار اسد در سوریه و حزب‌الله در لبنان نیز دارای روابطی نزدیک است و بهبود روابط میان آمریکا و ایران می‌تواند به حل اختلافات میان آمریکا واین گروه‌ها نیز کمک زیادی کند.

ایران در موضوع افغانستان نیز دارای منافع مشترکی با آمریکا است. ایران نیز همانند افغانستان خواستار ثبات در این کشور است. با توجه به عبور حجم زیادی از مواد مخدر تولیدی افغانستان از ایران مقامات ایرانی به دنبال کنترل این موضوع هستند. مدارک نیز نشان  می‌دهد ایران و آمریکا  می‌توانند برای دستیابی به منافع مشترک خود در افغانستان همکاری بیشتری داشته باشند.

15:10- آنگلا مرکل روز جمعه در نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات هسته ای «وین 6» و احتمال تمدید دوباره این مذاکرات، گفت: پیشرفت‌هایی در مذاکرات حاصل شده اما هنوز به یک توافق نهایی نرسیده ایم.البته به این معنا هم نیست که یک رکود مطلق در مذاکرات باشد.

صدر اعظم آلمان تاکید کرد: من نمی خواهم در مورد نتیجه مذاکرات اظهار نظر کنم اما این را می توانم بگویم که برلین تمام کوشش های خود را به کار خواهد گرفت تا در مذاکرات به راه حل دیپلماتیک برسیم.

مرکل همچنین در پاسخ به سوال دیگری درخصوص اظهارات باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا درمورد پیشرفت در مذاکرات هسته ای و ضرورت تمدید دوباره گفت و گوهای 1+5 با ایران تا دستیابی به توافق نهایی، گفت: آلمان و آمریکا همکاری تنگاتنگی درمورد مسائل مهم بین المللی از جمله موضوع هسته ای ایران دارند.

14:47- وانگ چون، مذاکره کننده ارشد چین در مذاکرات هسته ای گفته است که امروز احتمالا درباره شرایط تمدید مذاکرات هسته‌ای توافق می‌شود.

وی پیشرفت در مذاکرات را خوب توصیف کرد.

14:32- وزیر خارجه ایران که در وین به‌ سر می‌برد با یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار و گفت‌وگو کرد. دیدار ظریف و آمانو در چارچوب مذاکرات میان ایران و آژانس برای پاسخ به ابهامات و سوالات باقی مانده است. هم‌چنین قرار است در این دیدار درباره اجرای توافق ژنو در گام اول در مدت شش ماه گذشته و چگونگی تمدید آن در بخش‌های هسته‌ای گفت‌وگو شود. 

13:11- محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان درباره مسائل مختلف برنامه هسته‌ای ایران اظهار نظر کرد. بخش‌هایی از گفت‌وگوی وزیر خارجه کشورمان با سی‌ان‌ان روی سایت این شبکه خبری قرار گرفته است که در زیر توجه مخاطبان محترم را به آنها جلب می‌نماییم.

ظریف در گفت‌وگو با کریستین امانپور، خبرنگار سی‌ان‌ان  ضمن اذعان به پیشرفت‌ در گفت‌وگوهای هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5 گفت‌ برخی اختلاف‌ها هنوز وجود دارند. وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به سوال کریستین امانپور درباره اینکه تحریم‌ها عامل انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری ایران بوده‌اند این ادعا را نادرست دانست و نقش تحریم‌ها در آوردن ایران به پای میز مذاکره را هم رد کرد. ظریف گفت: «تحریم‌ها ما را به زانو در نیاورده‌اند و هرگز در نخواهند آورد. می‌خواهیم به توافق برسیم و می‌خواهیم به توافقی پایدار دست پیدا کنیم اما این بدان معنا نیست که ما همه چیزهایی که برای آنها ایستادگی کرده‌ایم را قربانی کنیم تا آن را (توافق) به دست آوریم.»

خبرنگار سی‌ان‌ان در ادامه به آقای ظریف گفت: «آیا شما (خود شما، جان کری و مذاکره‌کنندگان اروپایی) در این مذاکرات به اندازه کافی پیشرفت کرده‌اید که به رهبران سیاسی کشورتان بگویید این مذاکرات ارزش ادامه دادن دارند؟ و این پیشرفت‌ها از چه نوعی هستند؟» ظریف پاسخ داد: «فکر می‌کنم پیشرفت کرده‌ایم. جان کری این توصیه [برای تمدید مهلت مذاکرات] را مطرح کرده، خود من هم مطرح کرده‌ام. البته ما هنوز در آنجایی نیستیم که با قطعیت بگوییم باید این کار را انجام بدهیم، اما ما در فرایند رسیدن به آن نقطه هستیم اما نکته مهم این است که آیا رسیدن به توافق ممکن است. ما درباره توافق خوب یا بد صحبت نمی‌کنیم، بلکه درباره توافق قابل انجام  یا توافق پایدار صحبت می‌کنیم. و آنچه ما به آن نیاز داریم توافق عناصر مهم در این معمای بزرگ است.»

ظریف همچنین با بیان اینکه اثبات صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران از لحاظ علمی امکان‌پذیر است گفت: «این موضوع به خطوط قرمز خودسرانه و [ارائه] اعداد و ارقام دلبخواه نیازی ندارد. ما به روش‌هایی علمی نیاز داریم که نشان دهد برنامه هسته‌ای ایران بر نیازهای عملی این کشور استوار است و این چیزی است که ما آن را سر میز قرار داده‌ایم.»

ظریف در ادامه اظهارات مقام معظم رهبری درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 را یکی از موارد نشان‌دهنده منطق صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای کشور دانست. وی درباره اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای درباره ظرفیت غنی‌سازی 190 هزار سو گفت: «ما درباره ارقامی صحبت می‌کنیم که برای سوخت‌رسانی به یک تأسیسات سوخت‌رسانی مورد نیاز هستند. در صورتی که ایران نیاز عملی نداشت اصرار این کشور بر تعداد سانتریفیوژها بی‌مورد بود. وی گفت: «وقتی می‌گوییم ظرفیت‌ِ غنی‌سازیِ 190 هزار سو، یعنی چیزی که برای تولید 37 تن میله سوختی برای یک تأسیسات تولید برق مورد نیاز است.»

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به سوالی دیگر درباره تضمین‌های ایران برای بازرسی‌های طولانی مدت از برنامه هسته‌ای ایران گفت ایران برای پذیرش پروتکل الحاقی در صورت تصویب پارلمان این کشور اعلام آمادگی کرده است. ایران آمادگی‌اش را برای پذیرش پروتکل الحاقی، در صورت تصویب پارلمان اعلام آمادگی کرده و ما در صورت داشتن توافقی خوب تمامی اقداماتی که اختیار آن را داریم برای متقاعد کردن پارلمان برای تصویب این پروتکل انجام خواهیم داد تا مهم‌ترین نظام نظارتی بین‌المللی در دسترس را برای اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ایمان مستقر کنیم.»

آقای ظریف با بیان اینکه بسته پیشنهادی گروه 1+5 در این مذاکرات هنوز برای ایران رضایت‌بخش نیست گفت: «لازم است آنها با روشهایی جدی‌تر برای رفع نگرانی‌های ما پیش بیایند.»

13:06- نشریه نیشن گزارش داد، باب دریفوز، کارشناس سیاستگذاری هسته‌ای معتقد است که اوباما به خوبی می‌داند که برهم خوردن مذاکرات به هیچ وجه به نفع آمریکا نیست و نه تنها ایران چیزی را از دست نخواهد داد بلکه از یک سو فعالیت‌های خود را با سرعت و عمق بیشتری ادامه می‌دهد و از سوی دیگر رژیم تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران از هم فرومی‌پاشد.

در آخرین ساعات مذاکرات میان ایران و گروه 1+5، تصمیم بر آن شد که مذاکرات تا چند ماه آینده ادامه پیدا کند. از 20 ژانویه گذشته، زمانی که هر دو طرف اجرای توافقنامه موقت را که در پاییز سال گذشته امضا شد، آغاز کردند، تلاش برای عقد توافقنامه جامع آغاز کردید. اما در توافقنامه موقت قرار برای یک دوره تمدید شش ماهه در نظر گرفته شد و شواهد حاکی از آن است که این دوره تمدید، اجرا می‌شود. در نتیجه به نظر می‌رسد که تندروها و محافظه‌کاران در واشنگتن، که از ابتدا با مذاکرات مخالف بودند، تلاش جدیدی را برای مختل کردن مذاکرات آغاز کنند.

تلاش ایشان به نتیجه نخواهد انجامید، هر چند که به هر حال تلاش خواهند کرد. ماه ژانویه گذشته، به دنبال عقد قرارداد موقت، جمعی از تندروهای واشنگتن، از جمله کمیته روابط عمومی اسرائیل و آمریکا (آیپک)، به رهبری سناتور رابرت منندز و شماری از اعضای میانی کنگره تلاش کردند تا دور جدیدی از تحریم‌ها را علیه ایران وضع کنند ـ با اینکه توافقنامه موقت صراحتاً وضع تحریم‌های جدید در طول مذاکرات را منع کرده بود و با اینکه کاخ سفید تصریح کرده بود که مصوبه‌ای که آیپک خواهان آن است، مذاکرات را بر هم خواهد زد. در آن زمان کاخ سفید در حرکتی سرسختانه، به شدت حامیان مصوبه تحریمی جدید را به چالش کشیده و اعلان کرد که اگر خواهان جنگ با ایران هستند، این لایحه را تصویب کنند. این موضع سخت از طرف کاخ سفید شماری از اعضای حامی آیپک در کنگره را عقب نشاند به ویژه در سنا و در نتیجه لایحه مذکور پس گرفته شد. این شکستی سخت و تلخ برای آیپک بود.

به رغم بروز علائمی حاکی از پیشرفت قابل توجه مذاکرات، هنوز توافقی صورت نگرفته است و لذا مذاکرات ادامه خواهد یافت ـ البته نه تا شش ماه دیگر اگر توافقی زودتر از این ضرب العجل حاصل شود ـ و رئیس جمهور اوباما نیز اعلان کرده است که آماده ادامه دادن مذاکرات است. نشریات مختلف از جمله نیویورک تایمز،‌ بلومبرگ و واشنگتن پست نیز در سرمقالات خود از ادامه مذاکرات حمایت کردند. تایمز، در سرمقاله خود تصریح می‌کند که تندروها در هر دو جناح سیاسی واقعاً تمایل به بر هم زدن مذاکرات دارند: